Praktijk-talent

Wel een diploma, maar nog geen wet?

Op een aantal Praktijkscholen is een diploma uitgereikt in plaats van een certificaat. De wet is er bijna doorheen dat ook deze leerlingen recht hebben op een diploma. De jongeren zijn er superblij mee. ”Nu horen ze erbij”, zeggen ze letterlijk. Kijk maar eens naar de geïnterviewde jeugd op de nieuwssite van de NOS:
“Sommige mensen zeiden dat ik niks kon, maar nu heb ik een diploma.”

Er zijn 176 scholen voor Praktijkonderwijs met in totaal ruim 29.000 leerlingen.
Hoorden zij er eerst niet bij?

Na de basisschool ga je naar het VWO, HAVO, VMBO of Praktijkonderwijs.
Op de website van onderwijsconsument staat dat Praktijkonderwijs is voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en leerlingen voorbereidt op makkelijk werk. Maar wat is makkelijk werk? Wat makkelijk werk is voor de een, is moeilijk werk voor de ander. Het is voorbereiden op werk op hun eigen niveau.

Een goede uitleg vind je op de pagina van de Rijksoverheid. Alle leerlingen volgen een eigen ontwikkelplan waarbij een keuze gemaakt wordt uit de vakken: Nederlands, Rekenen/wiskunde, Engels, Ik en de maatschappij, Techniek, Dienstverlening en zorg, Horeca en voeding, Logistiek en verkoop, Groen- en dierverzorging, Culturele kunstzinnige vorming. De opleiding duurt in principe 5 jaar. Ze krijgen naast theoretisch onderwijs en beroepspraktijkvorming ook zelfredzaamheidstraining, persoonlijkheidsvorming en arbeidsvaardigheden. Leerlingen kunnen ook naast hun opleiding diploma’s halen van branche-opleidingen. Na het afronden van de opleiding gaat een groot deel van de leerlingen aan het werk. Een deel stroomt door naar het mbo.

Maar wat als we niet een stap voorwaarts doen, maar we gaan een stap terug? Naar de basisschool Wie zijn de leerlingen die naar het Praktijkonderwijs gaan? Op de website van Praktijkonderwijs staat de volgende informatie.

Praktijkonderwijs is bedoeld voor leerlingen van 12 t//m 18 jaar die moeite hebben met leren op de traditionele manier. In het praktijkonderwijs leren leerlingen niet alleen uit boeken en online, maar vooral door te doen. In de praktijk dus. De basisschool geeft alle leerlingen van groep 8 een advies mee voor het voortgezet onderwijs. Leerlingen met het advies praktijkonderwijs hebben in vergelijking met leeftijdsgenoten vaak een achterstand, met name op het gebied van taal en rekenen. Het IQ van de Praktijkschoolleerling ligt tussen 55 en 80. De leerling heeft een leerachterstand van drie jaar of meer op twee van de volgende domeinen:

• Inzichtelijk rekenen
• Begrijpend lezen
• Technisch lezen
• Spellen

Maar hoe zou de situatie zijn als de basisschool al praktijkgericht onderwijs zou aanbieden op de diverse interessegebieden die in het Praktijkonderwijs worden aangeboden, zoals Dienstverlening en zorg, Horeca en voeding en Culturele kunstzinnige vorming? Als de basisschool daar ook op zou toetsen in plaats van alleen Taal en Rekenen de bepalende factoren te laten zijn voor het vervolgonderwijs?

Wat is IQ?

Op Wikipedia is een uitgebreide uitleg te vinden over intelligentiemeting. De reden dat het gemiddelde IQ van de bevolking precies op 100 ligt is omdat alle testresultaten worden omgerekend naar een IQ waar het gemiddelde op 100 ligt met een standaardafwijking van 15. Intelligentietests worden zo ontworpen dat IQ-scores bij benadering ‘normaal verdeeld’ zijn. Maar wat wordt gemeten en hoe? Wat zegt het? Interessant is dat herhaalde proeven bij eenzelfde persoon uitwijzen uit dat de testuitslag soms tot twintig punten kan afwijken van een eerdere testuitslag, met verschillende oorzaken, zoals een slechte gezondheid, vermoeidheid, stress en concentratieproblemen door gewenning aan materiaal en situatie.

Psycholoog Loes van Aken pleit voor hernieuwde aandacht voor theorievorming over intelligentie. IQ is wat de IQ-test meet.

Omdat IQ-tests niet gebaseerd zijn op hoe ons brein informatie verwerkt, zegt een IQ-score bovendien niets over het leervermogen van een patiënt of leerling. Terwijl juist dat vermogen veel vertelt over hoe een behandeling of lesmethode aan zal slaan. ‘De nu beschikbare IQ-tests zeggen weinig tot niets over het leervermogen. Daarom is het op dit moment vooral IQ wat de IQ-test meet’, aldus Van Aken.

Om terug te komen op de indeling van het IQ van de leerling om toegelaten te worden voor Praktijkonderwijs moet liggen tussen 50 en 80. Wat zegt dat over de leerling?

IQ van 50-80 betekent volgens deze indeling: van een lichtelijke verstandelijke beperking tot benedengemiddeld/zwakbegaafd? Moet dat niet gekoppeld worden aan wat wordt gemeten? Want een IQ-test test niet alles. In principe wordt getest op:

• Verbale intelligentie
• Numerieke intelligentie
• Logische intelligentie
• Ruimtelijke intelligentie

Op de site van Testcentrum Groei wordt echter aangegeven dat er volgens de psycholoog Gardner 10 soorten intelligenties zijn:

• Verbaal-linguïstische intelligentie
• Logisch-wiskundige intelligentie
• Visueel-ruimtelijke intelligentie
• Lichamelijk-kinesthetische intelligentie
• Muzikaal-ritmische intelligentie
• Interpersoonlijke intelligentie
• Intrapersoonlijke intelligentie
• Naturalistische intelligentie
• Existentiële intelligentie
• Morele intelligentie

Alles hierboven pleit voor het ontwikkelen van een Meervoudige intelligentietest, die Gardners 10 intelligenties kan meten. Daarmee komen dan de talenten/de intelligenties van iedereen in beeld en niet alleen van die mensen die hoog scoren in een standard IQ test.  Maar daar gaat het mis. Het blijkt tot nu toe namelijk niet mogelijk om valide en betrouwbare tests te ontwikkelen. Onder andere daardoor zijn er professionals die de theorie van Gardner verwerpen. Zij zien bepaalde intelligentieconstructen zoals “Lichamelijk-kinesthetische intelligentie” als een vaardigheid in plaats van een te onderscheiden intelligentie

Stel je voor dat je kind op de basisschool niet mee kan komen met de taal- en rekenvaardigheden. Zijn of haar hele schoolleven de boodschap meekrijgt een zwakke leerling te zijn. Terwijl zijn of haar talent in de praktijk ligt? Het lukt ruim de helft van de leerlingen die praktijkonderwijs hebben gevolgd om daarna een diploma te behalen. 1 op de 4 weet zelfs een mbo-2-diploma of hoger te halen. Dat percentage (23 procent) is boven verwachting hoog. (bron: Radar Avro Tros)
Wat zegt dat over het huidige basisonderwijs?

De diplomawet komt er aan. Nog even wachten.
Ondertussen stromen er duizenden jongeren op hun 18e de praktijk in en vormen zij letterlijk de basis waarop onze samenleving kan draaien. ‘Wat denkt u?’, zegt directeur Sjaak de Ridder van Kolom, Praktijkcollege Noord tegen de interviewer van de NOS die op hun school is komen filmen: ‘U komt ze overal tegen, supermarkt, techniek, onderhoud, reiniging, gemeente plantsoenendienst, winkels, logistiek, hier bij de haven.’ Op zijn school wordt de wet dan ook niet afgewacht. De diploma’s worden uitgereikt. Een moment om trots op te zijn.

Ken jij een Praktijk Talent?